پیاده روی اربعین حسینی در چارچوب نظریه های جامعه شناسان و اندیشمندان غربی قابل فهم نیست. پیاده روی اربعین قطعاً کنشی از سنخ کنش های عقلانی معطوف به هدف نیست، زیرا اساس کنش عقلانی معطوف به هدف، سود دنیویی است. در این نوع از کنش ها، این سود دنیوی است که فرد را بر می انگیزاند تا کنش از وی صادر گردد، در حالی که در پیاده روی اربعین به عنوان یک کنش، افراد کنش گر نه تنها به دنبال سود مادی نیستند بلکه تمام سرمایه مادی سالانه ی خود را در این همایش بزرگ هزینه می کنند. علاوه بر این، در این راهپیمایی عظیم احتمال خطر جانی برای زئران حسینی نیز وجود دارد و لذا با عقلانیت ابزاری که به دنبال انتخاب بهترین وسیله برای دستیابی به هدف مادی است، نمی توان به تحلیل این واقعه عظیم پرداخت.
مدرنیته و نظام سرمایه داری غرب که با انکار ارزش های الهی و با اعلام مرگ خدا، به بزرگی تمدن خود بالید و مرگ ارزش ها را جشن گرفت و حکم به خروج کنش عقلانی معطوف به ارزش از دایره ی تئوریک خود داد، حال باید این بار برای تحلیل کنش های انسانی از قبیل گردهمایی بزرگ اربعین، نظریه های موجود خود را جرح و تعدیل کند و براساس مفاهیم جهان اسلام به تحلیل این قبیل کنش ها بپردازد.
کنش های که در روز عاشورا در کربلا در اوج زیبایی رخ داد، کنش های معطوف به هدف و به دنبال سود دنیوی نبود، بلکه کنش های عقلانی معطوف به ارزش های الهی بود، براساس این منطق، کنش، نه به دلیلِ سودآوری دنیوی، بلکه براساس پیروی از حق، معنا دار خواهد بود و کنش هایی که در گردهمایی روز اربعین از کنشگران رخ می دهد را باید باز تولید کنش های روز عاشورا دانست و بر اساس همان منطق تفسیر نمود. پیاده روی و همایش عظیم اربعین تجلی ارزش های الهی در روی زمین است و باید بر خلاف گفته ی نیچه با رساترین فریاد اعلام کرد: «و هنوز خدا زنده است.»
بر اساس چنین منطقی، می توان گفت پیاده روی اربعین نشانه ی شکل گیری تمدن و اقتدار جهانی نوینی براساس کنش عقلانی معطوف به ارزش است. اقتداری که آغازگاه آن، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و امتداد آن در اربعین حسینی قابل مشاهده است و البته این پایان راه نیست...
اربعین حسینی تبلور یک همزیستی زیبا از نژادها و زبان ها و قومیت ها در یک سرزمین است که لازمه پدید آمدن یک تمدن جهانی است. ارزش های زیبایی که در تابلوی روز عاشورا ترسیم شد و زینب سلام الله علیها به تماشای آن نشست، این بار در همایش جهانی پیاده روی اربعین بازتولید می شود تا این بار، غربِ تشنه ی معنویت به نظاره ی آن بنشید.
