با سلام و ارادت -مباحث توسعه یکی از زیر بنایی ترین مباحث  دنیای کنونی است به نظر می رسد در برخی از احادیث نیز  مطالبی  که به نوعی بحث توسعه در آنها مطرح شده  برایتان بیان می کنیم.

نویسنده:سعید مقدم

احادیثی که هر کدام به نحوی به حرکت از وضعیت فعلی به سمت وضعیت مطلوب اشاره دارند:

1.      بازرگانی        

الامام علی (علیه السلام) تَعرَّضُوا للتِّجارات ،فان لکم فیها غنیً عمّا فی اَیدی الناس ،و ان اللهَ یحبُّ المُحَترِفَ الامین. (وسائل الشیعه:22/4/6.)

امام علی (علیه السلام) : به کارهای تجاری بپردازید که بازرگانی شما را از مال دیگران بی نیاز می کند و خداوند پیشه ور در ستکار را دوست دارد.

الخصال : کان رسول الله (صلی الله علیه و آله) اذا نظَرَ الی الرجلِ فَاَعجَبَهُ ،قال :هل له حرفه؟فان قالوا :لا ،قال سقط من عینی . . .(جامع الاخبار:390/1084)

الخصال : پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) هرگاه به کسی نگاه می کرد و از او خوشش می آمد ، می فرمود شغلی هم دارد اگر می گفتند : نه . می فرمود : از چشمم افتاد.

1.      دور اندیشی

الامام علی (علیه السلام) : الظفرُ بالحزمِ و العزمِ (عوالی اللالی :1/292/164.)

امام علی (علیه السلام) : پیروزی با دور ادیشی و اراده پایدار به دست می آید.

2.      محاسبه امور

الامام الکاظم (علیه السلام) : لیس مِنّا من لم یُحاسِب نفسه فی کل یوم ،فاِن عَمِلَ خیراً استَزادَ اللهُ منه و حَمِدَ الله علیه شیاً و ان عمل شیئاً شراً استغفرَ اللهَ و تاب الیه.(الاختصاص :26.)

امام کاظم (علیه السلام) :از ما نیست کسی که هر روز به حساب خود رسیدگی نکند و ببیند که اگر کار نیکی انجام داده است از خدا توفیق انجام بیشتر آن را بخواهد و خدا را بر آن سپاس گوید و اگر کار بدی انجام داده است از خدا آمرزش بخواهد و توبه کند.

3.      جستجوی حکمت

الامام علی (علیه السلام) : الحکمهُ ضالهُ المومنِ ،فاطلُبوها و لَو عند المُشرِکِ تکونوا أحَقَّ بها و أهلَها.(امالی الطوسی 625/1290.)

امام علی (علیه السلام) : حکمت گمشدة مومن است ، پس آن را اگر چه نزد مشرک بجویید که شما بدان سزاوارتر و شایسته ترید.

4.      بر آوردن نیازها

الامام الصادق(علیه السلام) : قال الله عزّ و جلّ :الخلقُ عِیالی ، فأحَبُّهُم الیَّ ألطَفَهُم بِهم و أسعاهُم فی حوائجهم. (الکافی:2/199/10.)

امام صادق(علیه السلام) : خداوند فرموده است مردم خانواده من هستند ، پس محبوبترین آنان در نزد من کسانی هستند که با مردم مهربانتر و در راه برآوردن نیازهای آنان کوشاتر باشند.

5.      علم آموزی و عمل به آن

رسول الله (صلی الله علیه و آله) : طَلَبُ العلمِ فریضه علی کل مسلمٍ . . . ،العلم إمامُ العمل و العمل تابُعُه . . . (امالی الطوسی:488/1069.)

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) : تحصیل دانش بر هر مسلمانی واجب است . . . دانش پیشوای عمل است و عمل پیرو آن است.

الامام علی (علیه السلام) : انما زهَّد الناسَ فی طلبِ العلم کثرهُ ما یَرَونَ مِن قِلَّهِ مَن عَمِلَ بما علِم.(غرر الحکم :3895.)

امام علی(علیه السلام) : آنچه مردم را به تحصیل دانش بی رغبت کرده ، این است که می بینند کمتر عالمی است که به دانش خود عمل کند.

6.      پیگیری در کار

الامام علی (علیه السلام) : المُداومهَ المداومهَ !فان الله لم یجعل لعمل المومنین غایهً الَّا الموتَ.(مستدرک الوسائل: 1/130/177.)

امام علی(علیه السلام) : در کار پیگیر باشید؛زیرا خداوند برای کار مومنان پایانی جز مرگ قرار نداده است.

7.      فرصت

الامام علی (علیه السلام) : إضاعهُ الفرصهِ غصهٌ(نهج البلاغه :الحکمه 118.)

امام علی(علیه السلام) : از دست دادن فرصت ، مایه اندوه است

8.      نوشتن

رسول الله (صلی الله علیه و آله) : قَیِّدُوا العلمَ بالکتاب .(کنزالعمال 29332.)

علم را با نوشتن به بند کشید.

9.      الامام علی(علیه السلام) : العاقل یطلب الکمال . . . (غرر الحکم :579.)

امام علی(علیه السلام) : خردمند خواهان کمال است . . .

10. دوست داشتن مال حلال

الامام سجاد(علیه السلام) : استثمار المالِ تمامُ المُرُوَّهِ.(الکافی:2/20/12.)

امام سجاد(علیه السلام) : بهره برداری از مال (و به کار انداختن سرمایه)کمال مردانگی است.